Rusya ve Azerbaycan, Rus barış güçlerinin Karabağ ve diğer bölgelerden çekilmeye başladığını duyurdu. Yaklaşık 2 bin Rus barış gücü askeri, 2020 yılında Ermenistan’la varılan ateşkes çerçevesinde bölgede konuşlandırılmıştı. Azerbaycan’da sosyal medyada paylaşılan görüntülerde, Rus zırhlı personel taşıyıcı araçların Rusya’nın güneyindeki Dağıstan’a doğru gittiği görüldü. Kremlin de Rus güçlerinin çekildiğini teyit etti.
Reuters haber ajansının aktardığına göre, Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov’a, Azerbaycan’da çıkan haberlerde dile getirilen Rus güçlerinin Karabağ’dan çekildiği iddialarının gerçeği yansıtıp yansıtmadığı sorulu. Peskov, bu soruya, “Evet, durum bu” yanıtını verdi.
Görev süresi 2025’te bitiyordu
Azerbaycan’ın APA haber ajansı, dün geçtiği bir haberde, Rus barış güçlerinin Karabağ’dan çekilmeye başladığını, ilk personel ve ekipmanların bölgeden ayrıldığını aktarmıştı. APA, Rus güçlerinin yerine Azerbaycan polis memurlarının aldığını bildirmişti.
Azerbaycan’ın Azertac devlet haber ajansına göre, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Dış Politika Danışmanı Hikmet Hacıyev de çekilmeye ilişkin anlaşmaya varıldığını belirtmişti. Hacıyev, 10 Kasım 2020 tarihinde imzalanan üçlü mutabakata atıfla, ‘Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarında geçici olarak konuşlandırılan Rus barış güçlerinin’ bu anlaşmaya uygun bir biçimde çekilmeye başlamasına karar verildiğini söylemişti. Rus barış gücünün görev süresi 2025 yılında sona eriyordu.
Ne olmuştu?
Karabağ’da ‘Artsakh Cumhuriyeti’ olarak adlandırılan ancak Azerbaycan’ın tanımadığı yönetimin kontrolü altındaki Dağlık Karabağ’a Azerbaycan ordusu 2020’de askeri harekat başlatmıştı. Azerbaycan, yaklaşık 6 hafta süren savaşın sonunda Dağlık Karabağ’ın bazı bölgelerini geri almıştı. Savaş, 10 Kasım 2020’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in arabuluculuğunda Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan tarafından imzalanan ateşkesle sona ermişti. Ateşkes çerçevesinde, Karabağ’ın Ermenilerin elinde bulunan bölgelerine yaklaşık 2 bin Rus barış gücü askeri konuşlandırılmıştı.
Azerbaycan Savunma Bakanlığı, 19 Eylül 2023’te yaptığı açıklamada, Karabağ’a askeri operasyon başlattıklarını duyurmuş, Karabağ’da ‘Artsakh Cumhuriyeti’ olarak adlandırılan ancak Azerbaycan’ın tanımadığı yönetim, bir gün sonra yaptığı açıklamada, Rus barış güçlerinin arabuluculuğunda ateşkesi kabul ettiklerini bildirmişti. Ardından Dağlık Karabağ’da yaşayan on binlerce Ermeni bölgeden ayrılarak Ermenistan’a gitmişti.
Eylül ayında, Dağlık Karabağ (Artsakh) Cumhuriyeti’nin lideri Samvel Şahmaranyan’ın Dağlık Karabağ’da tek taraflı ilan edilen ve Azerbaycan’ın tanımadığı yönetimin varlığına 1 Ocak 2024’ten itibaren son verilmesini öngören bir kararname imzaladığı açıklanmış, bu kararnamenin tüm idari kurumları feshetmeye yönelik olduğu bildirilmişti. Kararnamede, “1 Ocak 2024 tarihine kadar tüm devlet kurum ve kuruluşlarını kendilerine bağlı birimler altında feshedin ve Dağlık Karabağ Cumhuriyeti (Artsakh) varlığına son verin” denilmişti.
